نظریه های یادگیری و آموزش
نظریه های یادگیری رفتاری
مفاهیم اساسی نظریه های یادگیری رفتاری عبارتند از:
1- یادگیری هنگامی اتفاق می افتد که فرد، پیامدهای رفتار خود را تجربه کند.
2- آزمون و خطا می تواند بخشی از این یادگیری به حساب آید.
3- همه رفتارها آموختنی هستند و هر نوع یادگیری، تغییر قابل مشاهده در رفتار فرد بوجود می آورد.
4- بر طبق نظر رفتارگرایان افراطی، فقط آنچه که قابلیت اندازه گیری داشته باشد میتواند یادگیری محسوب شود.
5- محیط، باعث شکل گیری رفتار میشود.
6- در فرایند یادگیری، تقویت، یک امر حیاتی محسوب میشود.
رفتارگرایان به تأثیر محیط بر رفتار انسان خیلی تأکید میکنند به طوری که «انسان همانند ماشینی در نظر گرفته میشود که فرمان آن بدست محیط است و به هر سو که محیط (محرک) بخواهد، رفتار را به آن سمت خواهد راند»؛
از آنجا که رفتارگرایان، مطالعه رفتار قابل مشاهده را مبنای کار خود قرار داده اند، بنابراین تعیین اهداف آموزشی و تبدیل آنها به اهداف دقیق و رفتاری از وظایف یک استاد است.
این اهداف رفتاری باید دارای 4 مشخصه باشند تا دقیقاً آنچه را که از یک فراگیر انتظار داریم بیان کنند. این 4 مشخصه عبارتند از:
1- مخاطب
2- فعل رفتاری یا عملکردی: فراگیر باید قادر به انجام چه چیزی باشد؟
3- شرایط: فراگیر تحت چه شرایطی باید آن رفتار یا عملکرد را انجام دهد؟
4- معیار: چه شاخص یا معیاری عملکرد قابل قبول و غیر قابل قبول را معین میکند؟
مدل طراحی آموزشی که امروزه عموماً برای توسعه آموزش الکترونیکی استفاده میشود، رویکرد ADDIE؛ یعنی تحلیل، طراحی، توسعه، کاربرد و ارزشیابی میباشد که یک مدل مبتنی بر رفتارگرایی است.
زیربنای آموزش مبتنی بر شایستگی، رفتارگرایی است. در این نوع یادگیری، تأکید اصلی بر بروندادهای یادگیری است که به طور شفاف از قبل تعریف شده اند و مورد نیاز یک حرفه خاص میباشند. این بروندادها باید به دقت مورد آموزش و ارزشیابی قرار گیرند. این نوع یادگیری بر واژه هایی مثل مهارتهای محوری یا کلیدی تأکید دارد.
یادگیری در حد تسلط نیز بخوبی با رفتارگرایی قابل تبیین است. یادگیری در حد تسلط، ریشه در دیدگاه های جان کارول دارد. او معتقد بود آنچه که فراگیران مختلف را از هم متمایز میسازد، زمان مورد نیاز آنها برای یادگیری است. با اختصاص زمان کافی، همه فراگیران قادر به یادگیری در سطح مناسبی خواهند بود. بر اساس این دیدگاه، بنیامین بلوم، روش آموزشی یادگیری در حد تسلط را ابداع نمود.
استفاده از برنامه های شبیه سازی شده رایانه ای بخوبی با نظریه های یادگیری رفتاری و به خصوص نظریه یادگیری اسکینر قابل تبیین است.
نظریه پردازان اصلی یادگیری رفتاری واتسون، گاتری، ثرندایک، پاولوف و اسکینر می باشند.
منبع: کانال مدیران منابع انسانی تعالی اندیش